Regels zijn regels

Met toenemende regelmaat hoor ik dit. En dat niet alleen. Ik hoor ook steeds meer uitspraken die gebaseerd zijn op “Voor of Tegen”, “Wit of Zwart”, en “Zo is het gewoon, punt”. En met dat laatste woord wordt de deur voor de dialoog of het compromis hard dicht geslagen. Maar wellicht vergis ik mij en denk ik het vaker te horen omdat ik er gevoelig voor ben. Omdat ik altijd zoek naar een compromis, de redelijkheid en de eerlijkheid.

En nu staan de verkiezingen voor de deur. En dat is een periode waarin politici de neiging hebben om zaken scherper te formuleren dan ze eigenlijk bedoelen. En als het lijkt alsof de kiezer daar gevoelig voor is, dan gaat er nog een tandje bij. Rutte gebruikt het woord “nul” en slaat een deur dicht. En wellicht denkt u nu: prima, lekker helder. Of zou het ook anders kunnen? Had Rutte ook kunnen zeggen “als”. Waardoor er ruimte blijft en ontstaat. En vanuit die ruimte kom ik bij de kern van mijn betoog. Want we mogen in maart weer stemmen. Tenminste, als we aan de voorwaarden voldoen. Want in lijn met het bovenstaande geldt ook hier “regels zijn regels”.

Stel, u bent lid van het stembureau. Een kiezer komt stemmen. U kent hem of haar niet, dus vraagt om een legitimatie. Die is in orde, dus er kan gestemd worden. Maar er is een dingetje. Betrokkene heeft ook een volmacht. Van de partner, dat is duidelijk, want zelfde naam en adres, maar helaas, geen kopie van het legitimatiebewijs. Zou u de volmacht in een stem laten omzetten? De regels zijn helder: het mag niet. Ik twijfel, zou wat vragen stellen en als die mij geruststellen, dan zou ik het toestaan. Op het randje, zeker.

Nog eentje: uw eigen partner komt stemmen. Kiespas in de hand, legitimatie niet, want er is toch geen enkele twijfel over de identiteit. Ook niet bij de andere stembureauleden. We kennen elkaar al jaren, geen twijfel mogelijk. Ik vraag niet om de legitimatie, want het is volstrekt belachelijk en aan de bedoeling van de Kieswet is voldaan. Er is zekerheid over het feit dat hier iemand staat die kiesgerechtigd is.

Om stembureau lid te mogen zijn, moet je nu een toets doen en verklaren dat je de Kieswet naar de letter van de wet zult uitvoeren. Dat je altijd het stemmen zult verbieden als de kiezer niet aan alle regels heeft voldaan. Altijd, zonder uitzondering. En dat vertik ik, want dat is precies waarom ik een Sociaal-Democraat ben. Omdat mensen altijd belangrijker zijn dan regels. Omdat het recht boven de regel gaat. Omdat iedereen moet kunnen meedoen. Omdat ik handel naar de bedoeling en niet naar de regel. Dus geen lid van het stembureau meer. Want regels zijn regels. Ben benieuwd naar de opkomst. Nou ja, die weten we niet, we weten alleen hoeveel stemmen er zijn uitgebracht. Vast heel veel minder dan de bedoeling was.