Marktwerking

Daar heb je de PvdA weer, zult u denken, na het lezen van de titel. Klopt, maar het gaat niet over het aan de markt overlaten van energie of openbaar vervoer, het gaat over de tegenbeweging die je overal ziet ontstaan. Daar waar de rechts georiënteerde overheid zaken vrij geeft en verwacht dat de commerciële markt het zal oppakken, met  meer efficiëntie, minder arbeid, meer winst en, als het niet omzeild wordt, dus meer belasting, zie je dat de samenleving zich verzet. Of beter, zich organiseert. Want het is een stille revolutie.

Het is wellicht zelfs onbewust verzet. Want in die beweging werkt links en rechts en alles daartussen vaak zonder politieke lading aan het algemeen belang. En in die beweging zit al het gedachtegoed van de PvdA besloten. Maar er is nauwelijks politieke lading en dus is er ook weinig politieke verbinding. Je zou verwachten dat het vooral de roden en de groenen zijn die deze initiatieven ontplooien, maar dat is niet zo. Het komt uit alle lagen en het komt snel.

Het aantal verenigingen en stichtingen groeit. Natuurlijk vooral door de groei van het aantal Verenigingen van Eigenaren. Eigenlijk vergelijkbaar met de woningcoöperaties die rond 1850 ontstonden al waren het rijken die de woonomstandigheden voor de armen wilden verbeteren. En let op de nuance, het woord coöperatie is geleidelijk vervangen door corporatie en die ene letter maakt een heel verschil. Winstoogmerk is er nog steeds niet, maar er is wel sprake van ruim betaalde bestuurders en beperkte invloed van de leden op die bestuurders. Al zie je ook hier een beweging, huurders die binnen de corporaties een coöperatie vormen en zo de huur verlagen door zelf het beheer te doen. Dus die bestuurders betalen ze nog steeds.

Maar het gaat verder. Er ontstaan steeds meer wooncoöperaties, energiecoöperaties, in Harderwijk Endura, gebiedscoöperaties, nog niet in Harderwijk, maar zoek maar eens O-gen.nl en, wat minder bekend, Inkoopcoöperaties, financieringscorporaties en sociale coöperaties. Soms heet het ook anders: crowdfunding of crowdsourcing bijvoorbeeld.

En dat alles is een vorm van samenwerking die laat zien dat er een tegenbeweging groeit tegen het veel genoemde individualisme. Die weer naar samenwerking, gemeenschapszin en gezamenlijk belang zoekt. Van Overheidsregulering naar Burgersamenwerking. Met vooral als kenmerk dat de overheid, bedrijven en bestuurders aan de zijlijn staan. Ze zijn het publiek en de scheidsrechters van de wedstrijd, maar echt meespelen doen ze niet, al juichen ze vaak wel mee. En dat vind ik een mooie marktwerking.